محصولات کم خونی کودکان و 5 مکمل آهن عالی

کم‌خونی ناشی از فقر آهن یکی از مشکلات رایج در کودکان است که می‌تواند منجر به خستگی، کاهش تمرکز، رنگ‌پریدگی و ضعف عمومی شود. از آنجایی که آهن نقش مهمی در رشد و تکامل سیستم عصبی و ایمنی کودکان دارد، تأمین مقدار کافی از این ماده معدنی از طریق تغذیه و مکمل‌های مناسب ضروری است. والدین می‌توانند با انتخاب غذاهای غنی از آهن و ترکیب آن‌ها با منابع ویتامین C، جذب این ماده را افزایش داده و از کم‌خونی کودکان جلوگیری کنند. علاوه بر این، در برخی موارد استفاده از مکمل‌های آهن نیز توصیه می‌شود. در این مقاله، بهترین منابع غذایی و مکمل‌های مؤثر در پیشگیری و درمان کم‌خونی کودکان را بررسی می‌کنیم.

بهترین غذاهای غنی از آهن برای کودکان

تغذیه کودک نوپا با غذاهای غنی از آهن در کنار غذاهای سرشار از ویتامین C می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به کمبود آهن کمک کند.

گوشت بدون چربی یکی از محصولات کم خونی کودکان

گوشت و مرغ حاوی مقادیر زیادی آهن هِم هستند که هضم آن برای بدن آسان است. گوشت گاو، گوشت اندام و به ویژه جگر دارای مقدار زیادی آهن هستند. به عنوان مثال، یک وعده 85.05 گرم جگر گاو حاوی 5 میلی گرم آهن است.

گوشت تیره مرغ و بوقلمون نیز منابع غنی هستند. با گوشت بدون چربی نرم و خوب پخته شده، برای کودک خود خورش درست کنید. حتما قسمت چرب گوشت را جدا کنید زیرا آهن در قسمت‌های چرب آن بسیار کم است. اسپاگتی با گوشت و سس گوجه فرنگی یکی دیگر از گزینه های مملو از آهن است.

غلات غنی شده برای دریافت آهن کافی در کودک

غلات غنی شده و بلغور جو دوسر راه خوبی برای اطمینان از دریافت آهن کافی در کودک نوپا است و می‌توان از آن به عنوان یکی از محصولات کم خونی کودکان نام برد. یک وعده غلات غنی شده با آهن معمولاً 100% ارزش روزانه آهن را تنها در یک وعده دارد. غلات خشک، مانند Cheerios، معمولاً نیز غنی از  آهن هستند.

یک فنجان جو دوسر ساده و نپخته حاوی حدود 3.5 میلی گرم آهن است. می توانید غلات صبحانه یا بلغور جو دوسر غنی شده با آهن را با مقداری زغال اخته یا توت فرنگی برای تامین ویتامین C اضافه کنید.

توجه داشته باشید که در حالی که غلات و آبمیوه‌های غنی شده می‌توانند آهن اضافی را تامین کنند، اغلب قند زیادی نیز دارند.

لوبیا منبع غنی آهن برای کودکان گیاه خوار

اگر کودک شما تمایلی به مصرف گوشت ندارد، لوبیا جز قابل قبول محصولات کم خونی کودکان است. سویا، لوبیا لیما، لوبیا چشم بلبلی، عدس و سایر لوبیاها و حبوبات حاوی آهن، فیبر و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری هستند. به عنوان مثال:

• نصف فنجان لوبیا سفید 4 میلی گرم آهن دارد
• نصف فنجان عدس 3 میلی گرم آهن دارد
• نصف فنجان لوبیا قرمز ۲ میلی گرم آهن دارد

مقداری عدس پخته را له کنید یا سوپ و یا فلفل دلمه‌ای را درست کنید. سعی کنید مقداری برنج غنی شده را با حبوبات له کنید تا یک وعده غذایی کامل با پروتئین و آهن بالا به کودک خود بدهید.

همچنین می‌توانید برای یک ناهار سرشار از آهن، مقداری لوبیا پخته شده کم شکر را با یک تکه نان گندم کامل سرو کنید. یک طرف سیب زمینی شیرین پوره شده ویتامین C را به غذا اضافه می‌کند.

نخود، که برای برخی به عنوان لوبیا گاربانزو شناخته می‌شود، نوع دیگری از لوبیا سرشار از آهن است و یک میان وعده عالی برای کودکان نوپا می‌باشد. توجه داشته باشید که برخی افراد به نخود حساسیت دارند. اگر مطمئن نیستید که به کودکتان نخود بدهید، ابتدا با پزشک مشورت کنید.

اسفناج حاوی آهن فراوان

سبزیجات با برگ سبز تیره مانند کلم پیچ، کلم بروکلی و اسفناج از بهترین گزینه‌های سبزیجات شما برای آهن هستند. نصف فنجان اسفناج آب پز و آبکش شده حاوی حدود 3 میلی گرم آهن است.

سعی کنید اسفناج ریز خرد شده و بخارپز شده را برای کودک سرو کنید یا اسفناج خرد شده یا سبزی‌های دیگر را به آنها اضافه کنید:

• مک و پنیر
• تخم مرغ همزده
• اسموتی ها

کشمش و سایر میوه های خشک و تامین آهن

بچه‌ها عاشق خوردن کشمش هستند. خوشبختانه میوه‌های خشک می‌توانند آهن را در کودک نوپا تقویت کنند و در عین حال به پیشگیری از یبوست نیز کمک کنند. یک چهارم فنجان کشمش حدود 1 میلی گرم آهن دارد.

دانه کدو تنبل و محصولات کم خونی کودکان

تخمه کدو تنبل منبع خوبی از پروتئین، فیبر، چربی‌های سالم و مواد معدنی از جمله آهن است. یک چهارم فنجان دانه کدو تنبل حاوی 2.5 میلی گرم آهن است.

سعی کنید ترکیبی از کشمش، آلو، زردآلو خشک، تخم کدو تنبل و تخمه آفتابگردان درست کنید. کشمش و دانه‌ها می‌توانند برای کودکان بسیار کوچک خطر خفگی داشته باشند. این غذاها را له کنید یا به قطعات کوچک تقسیم کنید و هنگام خوردن کودک نیز مراقب او باشید.

تخم مرغ حاوی 1 میلی گرم آهن

تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی ضروری از جمله آهن است. یک تخم مرغ پخته شده حاوی 1 میلی گرم آهن است.

سال‌ها، مردم سعی می‌کردند مصرف تخم‌مرغ خود را محدود کنند، زیرا تخم‌مرغ حاوی کلسترول است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) را افزایش می‌دهد. با این حال، تحقیقات فعلی نشان می‌دهد که تخم‌مرغ خطر ابتلا به CVD را افزایش نمی‌دهد. کودکان نوپا می توانند به روش های مختلفی تخم مرغ بخورند، مانند:

• تخم مرغ آبپز عسلی با نان تست
• سفت آب پز، کامل یا له شده
• تخم مرغ هم زده
• به عنوان املت
• در غذاهای برنج و رشته فرنگی

نخود سبز یکی از محصولات کم خونی کودکان

نخود سبز حاوی پروتئین، فیبر، آهن و سایر مواد مغذی است. بسیاری از کودکان نوپا آنها را دوست دارند، تهیه آنها آسان است و به خوبی با بسیاری از غذاها جفت می‌شوند. نصف فنجان نخود سبز 1 میلی گرم آهن فراهم می‌کند.

ماهی تن یک وعده رژیمی حاوی آهن

کنسرو تن ماهی سبک یک مکمل کم‌کالری و کم‌چربی به رژیم غذایی کودک شما است که آهن و سایر مواد مغذی مهم مانند پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 را نیز تامین می کند و جزء محصولات کم خونی کودکان می‌باشد. سه اونس ماهی تن سبک، کنسرو شده در آب، حاوی 1 میلی گرم آهن است.

نقش ویتامین C در افزایش جذب آهن

ویتامین C به بدن کمک می‌کند که آهن را بهتر جذب کند، مخصوصاً نوعی از آهن که در غذاهای گیاهی مثل اسفناج و عدس وجود دارد. این ویتامین باعث می‌شود آهنی که به‌سختی جذب می‌شود، به شکلی تبدیل شود که بدن راحت‌تر بتواند از آن استفاده کند. به همین دلیل، ویتامین C می‌تواند در پیشگیری و درمان کم‌خونی ناشی از کمبود آهن مفید باشد و در محصولات کم خونی کودکان نیز به کار می‌رود.

علاوه بر این، بعضی از مواد غذایی مانند چای، قهوه و غلات دارای ترکیباتی هستند که می‌توانند جلوی جذب آهن را بگیرند. اما ویتامین C می‌تواند اثر این ترکیبات را کم کند و کمک کند بدن مقدار بیشتری آهن دریافت کند. به همین خاطر، اگر همراه با غذاهای حاوی آهن، خوراکی‌هایی مثل پرتقال، فلفل دلمه‌ای یا مکمل‌های ویتامین C مصرف شود، بدن بهتر می‌تواند آهن را جذب کرده و از آن استفاده کند.

علائم و نشانه های رایج کم خونی فقر آهن در کودکان

کم خونی ناشی از فقر آهن در کودکان زمانی رخ می‌‌دهد که آهن کافی برای تولید گلبول‌های قرمز سالم وجود نداشته باشد و منجر به کاهش اکسیژن رسانی به سراسر بدن شود. علائم و نشانه‌های رایج عبارتند از:

• پوست رنگ پریده: روشن شدن قابل توجه رنگ پوست.
• خستگی یا ضعف: در صورت کم خونی کودکان ممکن است به راحتی خسته شوند یا سطح انرژی کاهش یافته باشد.
• تحریک پذیری: افزایش گیجی یا بدخلقی.
• کاهش اشتها: کمتر از حد معمول غذا خوردن یا علاقه کم به وعده های غذایی.
• ضربان قلب سریع: ضربان نبض سریعتر از حد طبیعی.
• سردی دست‌ها و پاها: اندام‌ها ممکن است در لمس خنک شوند.
• سرگیجه یا سبکی سر: به خصوص در هنگام فعالیت بدنی قابل توجه است.
• سردرد: شکایات مکرر از سر درد.
• ناخن‌های شکننده: ناخن‌هایی که به راحتی می‌شکنند.
• هوس خوردن اقلام غیر خوراکی (پیکا): مانند یخ، خاک یا نشاسته.

بهترین محصولات کم خونی کودکان

همانطور که می‌دانیم مکمل‌های آهن فراوانی در بازار برای رفع کم‌خونی کودکان نوپا وجود دارد. اما اینکه کدام مکمل می‌تواند بالاترین اثر با کم ترین عوارض را داشته باشد به دانش والدین در مورد مکمل‌های آهن و همچنین نظر پزشک بستگی دارد. ما در این بخش بهترین محصولات کم‌خونی کودکان را معرفی می‌کنیم:

مکمل‌های آهن خارجی موجود در ایران

1. قطره آهن لیپوزوفر بی اس کی (Liposofer BSK): این قطره آهن لیپوزومال با جذب بالا و عوارض گوارشی کمتر، برای کودکان مناسب است.
2. شربت فروگلوبین بی12 ویتابیوتیکس (Feroglobin B12 Vitabiotics): این شربت حاوی آهن، اسید فولیک و ویتامین‌های گروه B است که به بهبود کم‌خونی و تقویت سیستم ایمنی کودکان کمک می‌کند.

بهترین مکمل‌های آهن ایرانی برای کودکان

1. قطره آهن سیدرال فورت (Sideral Forte): این قطره آهن لیپوزومال با جذب مناسب و بدون عوارض گوارشی، برای کودکان توصیه می‌شود.
2. شربت آیروفیکس دایونیکس فارما (Irofix Diyonix Pharma): این شربت آهن با طعم مطلوب و جذب بالا، به پیشگیری و درمان کم‌خونی در کودکان کمک می‌کند.
3. قطره آهن بدون قند لیپوزومال ویتاپدیا: این محصول دارای طعم کارامل می‌باشد که منجر به افزایش پذیرش مصرف کودکان می‌گردد و به علت آنکه این قطره بدون قند می‌باشد در افراد مبتلا به دیابت و یا کودکانی که تحت رژیم تغذیه‌ای خاصی هستند، قابلیت استفاده دارد. نکته قابل توجه قطره آهن لیپوزومال ویتاپدیا وجود ترکیب آهن لیپوزومال است که منجر به جذب بهتر و فراهم زیستی بالا می‌گردد و مانع تغییر رنگ دندان کودکان، مانع عوارض گوارشی و عدم ایجاد طعم نامناسب در دهان می‌شود. این گزینه یکی از بهترین محصولات کم خونی کودکان است.

جمع بندی

جلوگیری از کم‌خونی در کودکان نیازمند توجه ویژه به رژیم غذایی و تأمین آهن کافی از منابع مناسب است. مصرف مواد غذایی سرشار از آهن مانند گوشت، غلات غنی‌شده، حبوبات و سبزیجات برگ سبز در کنار منابع ویتامین C می‌تواند به بهبود جذب آهن کمک کند. در مواردی که تغذیه به تنهایی کافی نباشد، استفاده از مکمل‌های آهن با نظر پزشک توصیه می‌شود. انتخاب مکمل‌های مناسب با جذب بالا و عوارض کم، می‌تواند در حفظ سلامت و رشد مطلوب کودکان مؤثر باشد. والدین با آگاهی از نیازهای تغذیه‌ای فرزندشان می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری و درمان کم‌خونی ایفا کنند.

منابع:  منبع یکم    منبع دوم